Sự khác nhau giữa hợp chuẩn và hợp quy trong quy định pháp luật

Trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, việc tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật là yếu tố then chốt để sản phẩm được lưu thông hợp pháp trên thị trường. Tuy nhiên, trên thực tế, không ít doanh nghiệp vẫn còn nhầm lẫn giữa hai khái niệm hợp chuẩn và hợp quy, dẫn đến những sai sót trong quá trình công bố chất lượng sản phẩm. Mặc dù đều liên quan đến việc đánh giá và chứng nhận chất lượng, nhưng về bản chất pháp lý, mục đích áp dụng và tính chất bắt buộc thì hợp chuẩn và hợp quy lại có sự khác biệt rõ rệt. Hiểu đúng và phân biệt rõ ràng hai khái niệm này sẽ giúp doanh nghiệp tránh được rủi ro pháp lý, đồng thời tận dụng tốt các lợi ích khi áp dụng đúng quy định.

Chứng nhận hợp chuẩn là gì?

Chứng nhận hợp chuẩn là quá trình đánh giá và xác nhận rằng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, quá trình hoặc hệ thống quản lý chất lượng của doanh nghiệp phù hợp với các tiêu chuẩn đã được ban hành. Các tiêu chuẩn này có thể là Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN), tiêu chuẩn quốc tế (ISO, IEC…) hoặc tiêu chuẩn cơ sở do chính doanh nghiệp xây dựng và công bố.

Điểm đặc trưng của chứng nhận hợp chuẩn là tính tự nguyện – doanh nghiệp không bắt buộc phải thực hiện nhưng việc có được chứng nhận này sẽ giúp nâng cao uy tín, khẳng định chất lượng và tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Đây cũng là cơ sở quan trọng để doanh nghiệp tham gia các dự án lớn, xuất khẩu hàng hóa hoặc đấu thầu công trình.

Chứng nhận hợp quy là gì?

Chứng nhận hợp quy là quá trình đánh giá và xác nhận rằng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ hoặc quy trình sản xuất của doanh nghiệp phù hợp với các quy chuẩn kỹ thuật (QCVN) do cơ quan quản lý nhà nước ban hành. Khác với hợp chuẩn, chứng nhận hợp quy mang tính bắt buộc, nghĩa là mọi tổ chức, cá nhân khi đưa sản phẩm thuộc danh mục quản lý ra thị trường đều phải có chứng nhận này.

Chứng nhận hợp quy nhằm đảm bảo các yêu cầu về an toàn, sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường và lợi ích xã hội. Do đó, kết quả chứng nhận hợp quy không chỉ là cơ sở để sản phẩm được lưu thông hợp pháp mà còn giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý và nâng cao sự tin cậy từ phía khách hàng.

Điểm giống và khác nhau của chứng nhận hợp chuẩn và chứng nhận hợp quy

Điểm giống nhau

Đều là hoạt động đánh giá, xác nhận chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ hoặc quy trình sản xuất.
Cùng dựa trên các tiêu chuẩn, quy chuẩn để đảm bảo an toàn, độ tin cậy và phù hợp pháp luật.
Kết quả chứng nhận là căn cứ quan trọng để doanh nghiệp nâng cao uy tín, tạo lợi thế cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước.

Điểm khác nhau

Tiêu chí	Chứng nhận hợp chuẩn	Chứng nhận hợp quy
Cơ sở pháp lý	Dựa trên tiêu chuẩn (TCVN, ISO, IEC, tiêu chuẩn cơ sở…).	Dựa trên quy chuẩn kỹ thuật (QCVN) do Nhà nước ban hành.
Tính chất	Tự nguyện – doanh nghiệp có thể thực hiện hoặc không.	Bắt buộc – sản phẩm thuộc danh mục quản lý phải có.
Mục đích	Nâng cao chất lượng, khẳng định uy tín và năng lực cạnh tranh.	Đảm bảo an toàn, sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường và lợi ích xã hội.
Phạm vi áp dụng	Có thể áp dụng cho sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, hệ thống quản lý, quy trình.	Chủ yếu áp dụng cho sản phẩm, hàng hóa thuộc danh mục quy định.
Cơ quan thực hiện	Do tổ chức chứng nhận được chỉ định hoặc doanh nghiệp tự công bố khi có đủ năng lực.	Do tổ chức chứng nhận được cơ quan quản lý nhà nước chỉ định, kết quả phải đăng ký công bố hợp quy.
Giá trị pháp lý	Không bắt buộc để sản phẩm lưu thông trên thị trường.	Là điều kiện bắt buộc để sản phẩm được phép lưu thông hợp pháp.

OPACONTROL – Đơn vị chứng nhận uy tín hàng đầu Việt Nam

Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy và thử nghiệm chất lượng sản phẩm, OPACONTROL đã khẳng định vị thế là một trong những tổ chức được doanh nghiệp tin tưởng lựa chọn. Chúng tôi hoạt động dựa trên nguyên tắc minh bạch – chính xác – khách quan, luôn tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) và quốc tế (ISO, IEC, ASTM…).

Đội ngũ chuyên gia của OPACONTROL không chỉ am hiểu sâu về chuyên môn mà còn giàu kinh nghiệm thực tiễn, sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trong suốt quá trình từ tư vấn, đánh giá đến cấp chứng nhận. Hệ thống phòng thử nghiệm hiện đại, được công nhận theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025, là nền tảng để đảm bảo mọi kết quả đều có độ tin cậy cao và giá trị pháp lý đầy đủ.

Lựa chọn OPACONTROL, doanh nghiệp không chỉ đáp ứng đúng quy định pháp luật mà còn nâng cao uy tín, khẳng định thương hiệu và tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường. LIÊN HỆ TƯ VẤN 1800 6464 38.

Tóm lại, hợp chuẩn và hợp quy tuy có mối liên hệ chặt chẽ nhưng lại mang những ý nghĩa và vai trò khác nhau trong hệ thống pháp luật. Hợp chuẩn tập trung vào việc doanh nghiệp tự nguyện áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật để nâng cao chất lượng, trong khi hợp quy là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo sản phẩm đáp ứng quy định của Nhà nước trước khi lưu hành trên thị trường. Việc phân biệt rõ hai khái niệm này không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật mà còn khẳng định uy tín, nâng cao niềm tin của khách hàng và đối tác.